HollandPTC, Amsterdam UMC en Antoni van Leeuwenhoek bundelen krachten voor kankerpatiënten in Delfts behandelcentrum voor protonentherapie

30 nov. 2018

Vandaag werd met het zetten van de eerste handtekeningen, de samenwerking bekrachtigd tussen Amsterdam UMC, Antoni van Leeuwenhoek en HollandPTC. HollandPTC is het door Erasmus MC, LUMC en de TU Delft opgerichte behandelcentrum voor protonentherapie, gevestigd op de campus van de TU Delft. De samenwerking werd bekend gemaakt tijdens de feestelijke openingsviering van HollandPTC in museum de Prinsenhof in Delft.

Sneller toegang Amsterdamse kankerpatiënten

De Amsterdamse instituten sluiten zich bij HollandPTC aan zodat hun patiënten sneller toegang krijgen tot protonentherapie terwijl hun behandelaar actief bij de behandeling betrokken blijft en kennis opdoet over protonentherapie. Daarnaast nemen de Amsterdamse behandelaars actief deel aan de kennisontwikkeling en verbetering van protonentherapie die binnen HollandPTC plaats vindt. Dit is mogelijk omdat HollandPTC werkt vanuit een nieuw samenwerkingsconcept. Het is een open werkplaats voor de radiotherapeutische gemeenschap waar gedetacheerde medisch specialisten en onderzoekers van Erasmus MC, LUMC, TU Delft - en nu ook Amsterdam UMC en Antoni van Leeuwenhoek - en andere partners in binnen- en buitenland met de HollandPTC-collega's samenwerken. 

Het bepalen van de klinische waarde van protonentherapie als aanvulling op andere behandelvormen van kanker is - naast patiëntenzorg, onderwijs en de technologische verbetering van protonentherapie - het belangrijkste doel van HollandPTC. Om deze missie te realiseren werd vandaag een cheque van 2.7 miljoen euro overhandigd aan de eerste zeven onderzoeksgroepen voor gezamenlijk onderzoek naar de best mogelijke protonentherapie.  

Vier medische (academische) centra en de TU Delft

 "Deze samenwerking is een echte win-win-situatie", aldus Hans Romijn, bestuursvoorzitter AMC, namens Amsterdam UMC. "Want protonentherapie vergt aanzienlijke investeringen en zo kunnen wij kijken of de bouw van een eigen centrum samen met het Antoni van Leeuwenhoek gerechtvaardigd is, terwijl onze patiënten en artsen via HollandPTC ondertussen wel gemakkelijk toegang hebben tot deze nieuwe therapie." Bestuursvoorzitter en wetenschappelijk directeur van het Antoni van Leeuwenhoek René Medema "In wetenschappelijk opzicht kunnen we spreken van een unieke situatie, omdat we deel gaan uitmaken van een onderzoeksconsortium waar de kennis van maar liefst drie academische medische centra, ons instituut én een technische universiteit bijeen zijn gebracht". Ernst Kuipers, voorzitter raad van bestuur Erasmus MC, die namens de drie oprichters tekende, geeft aan: "Deze samenwerking betekent voor de Nederlandse zorg voor kankerpatiënten dat je écht meters kunt maken. De zorg komt beter beschikbaar en met de TU Delft aan boord kunnen we de behandeling sneller technisch verbeteren." Willy Spaan, voorzitter raad van bestuur LUMC: "Dankzij deze samenwerking kunnen we kijken of er nog meer tumorsoorten met protonentherapie behandeld kunnen worden, dan de huidige die bekend zijn. Zo kunnen we nog meer patiënten helpen. "Technische universiteiten zullen een steeds grotere rol moetenspelen bij medische innovatie", zo schetst Tim van der Hagen, rector magnificus van de TU Delft, de toegevoegde waarde van technologische kennis in de kliniek. "De beroepen van arts en ingenieur zullen sneller met elkaar verweven worden". Marco van Vulpen, medisch directeur HollandPTC: "we hopen snel de eerste patiënten en collega's uit Amsterdam te kunnen verwelkomen".

Over protonentherapie

De meeste patiënten worden bestraald met fotonen (röntgenstraling). Een bundel met fotonen geeft zijn dosis af voor, in en achter de tumor. Bij protonentherapie geeft de bundel geen dosis af achter de tumor, waardoor weefsel dat om de tumor zit minder wordt beschadigd. Hierdoor is de stralingsdosis in het gezonde weefsel lager en de kans op bijwerkingen kleiner. Protonentherapie kan mogelijk ook gebruikt worden om een hogere dosis aan de tumor te geven als dat met radiotherapie met fotonen niet mogelijk is. Protonentherapie is geschikt voor patiënten met specifieke vormen van kanker in kwetsbare gebieden. Op dit moment is protonentherapie een standaardindicatie voor kinderen met tumoren, tumoren in het oog en bepaalde tumoren in de wervelkolom. Mensen met tumoren in het hoofd-halsgebied, longkanker, borstkanker en prostaatkanker kunnen protonentherapie krijgen als uit een planvergelijking met fotonen blijkt dat zij een duidelijk voordeel hebben bij de bestraling met protonen ten opzichte van fotonen. Vanuit de beroepsgroep in Nederland worden protocollen ontwikkeld voor andere patiëntgroepen, zoals patiënten met borstkanker en longkanker. 

HollandPTC heeft in totaal drie behandelkamers waarvan de eerste nu in gebruik is genomen. De tweede behandelkamer is binnen afzienbare tijd operationeel. De derde, die als enige in Nederland is ingericht voor de behandeling van patiënten met oogtumoren, zal in de loop van 2019 open gaan. Daarnaast is HollandPTC een werkplaats voor multi- en interdisciplinair onderzoek met een speciale research-protoneninstallatie en laboratoria.