Meestgestelde vragen over behandeling van kanker ten tijde van corona

Als iemand een corona-infectie heeft wordt een behandelingen of operatie uitgesteld. Ook kan een behandeling worden uitgesteld als iemand misschien besmet is geraakt. In dat geval zullen we vaak een test doen om te zien of er sprake is van een corona-infectie. Sommige niet dringende behandelingen (bijvoorbeeld preventieve operaties of cosmetische hersteloperaties) worden ook nog uitgesteld als dat geen invloed heeft op de behandeling van kanker.

Inmiddels gaan vrijwel alle behandelingen weer door zoals voor de corona-uitbraak. Wel nemen we meer voorzorgsmaatregelen, zoals minder mensen op de polikliniek, vaker telefonische of videoconsulten, minder bezoekers in het ziekenhuis en minder begeleiders mee naar onderzoeken. Ook vragen we mensen voor een onderzoek of een behandeling naar klachten die kunnen passen bij corona en meten we bij iedereen de temperatuur bij binnenkomst.

De uitbraak van het coronavirus kan als erg stressvol ervaren worden. Alle gangbare patronen die ons dagelijks leven structuur en zin geven, raken ontwricht. Iedereen reageert hier anders op. Zo kan het coronavirus gevoelens van angst en onzekerheid oproepen. Juist omdat u zich als patiënt of als naaste al in een onzekere situatie bevindt en (dagelijks) de dreiging van de kanker ervaart, kan de dreiging van het coronavirus dit gevoel van onzekerheid versterken of u zelfs overweldigen. Dit is een normale reactie op een abnormale situatie. Er zijn allerlei reacties mogelijk op psychisch, emotioneel en existentieel vlak, zoals een gevoel van controleverlies, vervreemding en eenzaamheid, vanwege de afname van persoonlijke aandacht en gewone structuren. Ook een onbestemde angst komt voor, te vergelijken met het gevoel tijdens de diagnosestelling, of het voelen van een voortdurende spanning en alertheid, waardoor het niet lukt om tot rust te komen. Andere emoties zijn boosheid (omdat een behandeling is uitgesteld of aangepast vanwege het coronavirus) en zorgen (om zelf ziek te worden of om naasten die besmet zijn geraakt of kunnen raken met het virus).

In deze flyer staan een aantal praktische tips en handvatten over wat u kunt doen bij angst en zorgen:

Bent u patiënt, of naaste van een patiënt, en bent u zeer angstig of loopt u vast in uw angst? Dan kunt u contact opnemen met het Centrum voor Kwaliteit van Leven door een mail te sturen naar ondersteuningsconsulent@nki.nl. De ondersteuningsconsulenten luisteren naar u en denken met u mee over hoe om te gaan met uw situatie. Eventueel verwijzen zij u door voor verdere psychosociale zorg of behandeling.

Ja, operaties gaan gewoon door. We nemen een dag van tevoren telefonisch contact met u op met de vraag of u klachten heeft die kunnen wijzen op besmetting met het coronavirus. Wij beoordelen eventuele klachten en bekijken of de operatie door kan gaan. Zo nodig treffen we adequate beschermingsmaartregelen. In individuele situaties kan uw dokter besluiten dat het voor u beter is om de operatie uit te stellen. Bespreek dat dan met uw eigen behandelaar.

Ja, behandelingen met chemotherapie gaan weer gewoon door. We nemen een dag van tevoren telefonisch contact met u op met de vraag of u klachten heeft die kunnen wijzen op besmetting met het coronavirus. Wij beoordelen eventuele klachten en bekijken of de afspraak door kan gaan. Zo nodig treffen we adequate beschermingsmaartregelen. In individuele situaties kan uw dokter besluiten dat het voor u beter is om een behandeling niet door te zetten. Bespreek dat dan met uw eigen behandelaar.

Ja, behandelingen met immuuntherapie gaan weer gewoon door. We nemen een dag van tevoren telefonisch contact met u op met de vraag of u klachten heeft die kunnen wijzen op besmetting met het coronavirus. Wij beoordelen eventuele klachten en bekijken of de afspraak door kan gaan. Zo nodig treffen we adequate beschermingsmaartregelen. In individuele situaties kan uw dokter besluiten dat het voor u beter is om een behandeling niet door te zetten. Bespreek dat dan met uw eigen behandelaar.

Aan het begin van de corona-uitbraak zijn sommige behandelingen een keer overgeslagen als dat veilig kon. Dit werd per patiënt en per tumorsoort afgewogen. Inmiddels kunnen de behandelingen weer gegeven worden zoals voor de uitbraak van het coronavirus.

Een behandeling zal worden uitgesteld wanneer er sprake is van een corona-infectie. Ook kan een behandeling worden uitgesteld als er een sterk vermoeden op een corona-infectie bestaat. In dat geval kan er een test worden gedaan om een corona-infectie op te sporen.

Dat is per persoon en per tumorsoort verschillend, maar nabehandeling met chemotherapie of bestraling voor borstkanker kan in de meeste situaties tot 12 weken na een operatie worden uitgesteld.

Ook voor operaties geldt dat per patiënt, per tumorsoort en per stadium van de ziekte wordt afgewogen wat in het voordeel of in het nadeel is van de patiënt. In alle gevallen zullen deze keuzes door de hoofdbehandelaar aan de patiënt worden voorgelegd en worden besproken.

In het AVL kunnen operaties in veel gevallen zoals gepland doorgaan. We streven er als AVL naar om coronavrij te blijven zodat we de noodzakelijke kankerbehandelingen kunnen blijven doen.

In zijn algemeenheid kunnen operaties 6 weken worden uitgesteld zonder dat dit een negatief effect heeft voor uw gezondheid. Voor operaties die moeten worden uitgesteld hanteren we een zogenoemd triage systeem. Stapsgewijs kijken we welke operaties zonder risico kunnen worden uitgesteld of waar alternatieve behandelingen voor mogelijk zijn.
Stap 1: Zogenoemde laag-risico tumoren, tumoren die erg langzaam groeien of tumoren die al goed onder controle gehouden worden met chemo- of hormoontherapie, worden dan later geopereerd dan gepland.
Stap 2: Bij tumoren die in een combinatie van opereren, bestralen en chemotherapie worden behandeld kan de volgorde worden gewijzigd of kan de tijd tussen de laatste voorbehandeling en de operatie worden verlengd. Ook dan is uitstel van de operatie verantwoord.
Stap 3: Als er niet veel verschil is tussen een operatieve behandeling of een andere behandeling als bestralen of chemotherapie kan voor een andere behandeling worden gekozen dan opereren. Dit wordt alleen gedaan in overleg met de patiënt en na het gezamenlijk afwegen van de voor- en mogelijk nadelen in uw persoonlijke situatie.

Wij volgen hierbij de actuele adviezen en inzichten van het RIVM, waaruit ondertussen blijkt dat kinderen veel minder besmet worden met het coronavirus en het bovendien nauwelijks verspreiden.

Daarom kunnen kinderen van patiënten die bij ons behandeling krijgen, volgens de nieuwe richtlijnen (van regering/RIVM) opnieuw naar school/sport.

Bij verdere vragen over het starten/verderzetten van uw eigen behandeling tijdens deze coronapandemie, kunt u het best contact opnemen met uw behandelend arts.

Bij vragen over werkhervatting, adviseren wij u contact te nemen met uw arbo- of bedrijfsarts.

In principe niet omdat de kans op complicaties dan aanzienlijk hoger is. In het belang van de patiënt wachten we dan totdat de corona-infectie over is. Dit kan betekenen dat de operatie enkele weken wordt uitgesteld.

We willen graag van u weten of u klachten heeft, want als dat het geval is kunnen we  adequate beschermingsmaatregelen treffen. Als het onderzoek niet kan worden uitgesteld en de coronaklachten zijn mild, dan kan het onderzoek of de behandeling in overleg met uw eigen dokter doorgaan. Wel kan het nodig zijn dat u een mondkapje moet dragen in het ziekenhuis. Als de coronaklachten ernstiger zijn dan zullen we eerst onderzoeken of er echt sprake is van een coronavirus-infectie. Indien dat is aangetoond zal van de ernst afhangen of het onderzoek doorgang kan vinden of beter kan worden uitgesteld. Niet noodzakelijke onderzoeken of behandelingen worden sowieso uitgesteld.

Alle patiënten die een afspraak hebben op de polikliniek worden bij onze hoofdingang bevraagd en getemperatuurd om te kijken of er klachten zijn die wijzen op een corona-infectie. Indien dat zo is zullen wij zonodig onderzoek inzetten om aan te tonen/uit te sluiten dat u met het coronavirus bent besmet. Afhankelijk van de ernst van uw situatie, zullen wij u naar huis laten gaan, kan de poliklinische afspraak doorgaan of wordt u op een speciale corona-afdeling opgenomen. In dat laatste geval plaatsen we u daarna over naar een van de ons omringende ziekenhuizen. Het AVL streeft ernaar om coronavrij te blijven zodat we de noodzakelijke kankerbehandelingen kunnen blijven geven.

Voor patiënten wiens ziekte stabiel is, kan een onderzoek zoals een CT-scan worden uitgesteld. Ook hier geldt: wegen de voordelen van een onderzoek op tegen de nadelen in dit geval het risico op besmetting met het coronavirus.

Dit is erg afhankelijk van uw situatie. Bij immuuntherapie die al langere tijd effectief is bijvoorbeeld is 3 maanden uitstel geen probleem.

Om de kans op besmetting met het coronavirus zo klein mogelijk te maken, brengen we het aantal mensen in het ziekenhuis zoveel als mogelijk terug. Om die reden zetten we poliklinische consulten in veel gevallen om in telefonische. Dit kan vaak heel goed als het gaat om het bespreken van bijwerkingen van de behandeling, de uitslag van een onderzoek over de voortgang van de behandeling door te geven of vragen van patiënten te beantwoorden.

Dit kan. Dit is niet anders dan anders. Indien u geen actieve behandeling meer krijgt, maar wel jaarlijks wordt gecontroleerd, en u heeft klachten die mogelijk zouden kunnen passen bij een corona-infectie, dan adviseren wij u eerst met uw huisarts contact op te nemen.

Een second opinion kan net als anders door uw eigen specialist of huisarts worden aangevraagd. Op dit moment is het echter niet altijd mogelijk om een second opinion te verrichten en we zullen daarom vaker dan gebruikelijk verzoeken afwijzen. In dat geval is het wel altijd mogelijk dat uw eigen specialist telefonisch contact opneemt om te overleggen met een van de specialisten uit het AVL.

Indien een behandeling in het eigen ziekenhuis niet mogelijk is en niet uitgesteld kan worden dan kan de eigen specialist overleggen met de specialisten in het AVL om te bespreken of de behandeling in het AVL kan worden overgenomen.

Ja, de meeste studiebehandelingen in het ziekenhuis kunnen weer worden gegeven zoals voor de coronavirus uitbraak het geval was. In individuele situaties kan uw arts besluiten dat een studiebehandeling nog niet door kan gaan. In dat geval zal uw arts dat met u bespreken en uitleggen welke alternatieven er zijn.