Promotie Sofia Ramalho: “Als wij dansen, zijn wij net als ribosomen”
20 nov. 2025 13:00
“Net als mensen kunnen ook ribosomen last hebben van stress. Ribosomen zijn kleine machines die eiwitten produceren in onze cellen. Bij stress kun je denken aan contact met bijvoorbeeld straling, bepaalde voeding of medicijnen. Dit kan leiden tot botsingen tussen ribosomen onderling of problemen met de eiwitproductie."
"In ons darmstelsel kunnen de steeds wisselende omstandigheden voor stress zorgen. Gezonde darmstamcellen kunnen zich hier snel aan aanpassen. Ze kunnen zich bijvoorbeeld sneller vermeerderen, als dat nodig is. Tegelijk is daardoor de kans op foutjes groter, wat kan leiden tot darmkanker.
Mijn onderzoek draaide vooral om translatie, een biologisch proces dat belangrijk is voor de werking van eiwitten. Ik toonde aan dat translatie tijdens stress een grote rol speelt bij het ontstaan van kanker. Er is nog veel onderzoek nodig, maar ik geloof dat meer begrip van dit proces in de nabije toekomst zal leiden tot nieuwe behandelmogelijkheden.
Juist deze complexiteit trok mij aan, zette mij aan om vanuit Portugal naar Amsterdam te komen. Hier kwam ik in aanraking met lindy hop, een dans op jazzmuziek. Daarbij bewegen we ons in paren op een georganiseerde manier om elkaar heen, al botsen we daarbij af en toe wel eens per ongeluk tegen elkaar op. Eigenlijk zijn wij dus net als ribosomen.”
Sofia Ramalho is momenteel postdoc-onderzoeker aan de University of Copenhagen in Denemarken. Zij verdedigt haar proefschrift op 20 november.
Het onderzoek van het Antoni van Leeuwenhoek wordt mede mogelijk gemaakt door KWF Kankerbestrijding en de AVL Foundation.
Het proefschrift
RIBOSOME DYNAMICS. NAVIGATING THE CELLULAR BALLROOM
Promotor(s)
prof. dr. R. Agami
Copromotor(s)
dr. W. Faller & dr. J. Silva