Hoofd-halskanker: SOUND studie
Het toedienen van injecties met natriumthiosulfaat in het middenoor om ernstig en blijvend gehoorverlies te voorkomen bij kankerpatiënten die behandeld worden met cisplatinum chemotherapie.
Volledige titel:
Transtympanic sodium thiosulfate to prevent cisplatin-related hearing loss. A randomized controlled multicenter phase III trial; the SOUND trial.
Rationale:
Cisplatinum is een chemotherapie die succesvol wordt gebruikt in de behandeling van verschillende soorten van kanker, zoals van hoofd-hals kanker, longkanker, zaadbalkanker, blaaskanker en eierstokkanker. In 2021 werden in Nederland ruim 4.000 patiënten behandeld met cisplatinum. Helaas geeft cisplatinum bijwerkingen, waaronder gehoorschade bij ongeveer driekwart van de patiënten. De gehoorschade treedt altijd op in beide oren en herstelt nooit meer. Gehoorverlies zorgt voor een verminderde kwaliteit van leven door sociaal isolement en eenzaamheid, en verhoogt het risico op cognitieve achteruitgang, dementie, depressie en valneiging op latere leeftijd.
Ons onderzoek richt zich op een veelbelovend geneesmiddel om deze gehoorschade te voorkomen. We hopen met dit onderzoek aan te tonen dat gehoorschade voorkomen kan worden door natriumthiosulfaat injecties in het middenoor tijdens de cisplatinum behandeling. Met dit onderzoek hopen wij bij te dragen aan de kwaliteit van leven van (ex-)kankerpatiënten.
Eerder onderzoek geeft aanwijzingen dat natriumthiosulfaat gehoorverlies voorkomt. Natriumthiosulfaat bindt aan cisplatinum en maakt daardoor het cisplatinum onschadelijk. Door deze werking van het natriumthiosulfaat injecties in het oor kan de cisplatinum geen schade veroorzaken in het binnenoor en wordt gehoorschade ter plaatse voorkomen. Het natriumthiosulfaat komt niet in de rest van het lichaam terecht, waardoor het cisplatinum zijn kankerdodend effect behoudt.
Onze onderzoeksgroep heeft al aangetoond in een fase I studie dat het veilig is om nartiumthiosulfaat toe te dienen in het middenoor (de N12MTG trial). Uit dit onderzoek bij twaalf patiënten is gebleken dat deze toediening inderdaad veilig is. Het natriumthiosulfaat ingespoten in het middenoor had geen effect op de kankerdodende werking van cisplatinum. Bij de helft van de patiënten in dit onderzoek werd gehoorverlies voorkomen door de natriumthiosulfaat injecties in het oor. Om dit effect van het natriumthiosulfaat te bewijzen is het nodig om onderzoek te doen met een grotere groep patiënten.
Doel onderzoek:
Onderzoeken of gehoorschade door cisplatinum kan worden voorkomen door natriumthiosulfaat injecties in het middenoor van patiënten met hoofd- hals kanker.
Doelgroep:
Voor dit onderzoek zullen patiënten met tumoren in het hoofd-hals gebied die behandeld worden met ≥ 200 mg/m2 cisplatinum meegenomen worden. Om mee te mogen doen moet men 18 jaar of ouder zijn.
Studiebehandeling:
Patiënten krijgen vóór elke cisplatinumkuur een injectie met natriumthiosulfaat in één oor, onder lokale verdoving. Het andere oor blijft onbehandeld. Via loting wordt bepaald welk oor behandeld wordt. Audiometristen weten niet welk oor behandeld is, waardoor de opzet geblindeerd is. Deze methode maakt het mogelijk om bij dezelfde patiënt het effect van de behandeling te vergelijken, zonder beïnvloeding door verschillen tussen patiënten.
Voorafgaand aan de chemotherapie en drie maanden na de laatste kuur worden uitgebreide gehoortesten en vragenlijsten over gehoorklachten (zoals oorsuizen) afgenomen.
Belangrijkste exclusiecriteria:
Studiedeelname is niet mogelijk als er meer dan ≥ 30 gray radiotherapie op het binnenoor gegeven wordt, een asymmetrisch gehoorverlies of meer dan 40 dB gehoorverlies voor start van de behandeling wordt vastgesteld, er sprake is van overgevoeligheid voor natriumthiosulfaat injecties en/of wanneer men aandoeningen heeft van het oor waardoor de middenoor injecties niet goed toegediend kunnen worden.
Looptijd:
Wij kunnen in totaal maximaal 100 patiënten includeren verspreid over de vijf deelnemende centra (AVL, LUMC, UMC Utrecht, ErasmusMC, RadboudUMC). We verwachten dit binnen 3 jaar te bereiken. De studie is sinds augustus 2025 geopend in het AVL. Andere deelnemende centra volgen.
Hoe verwijzen:
N.v.t.
Contact studieteam AVL:
Indien u vragen heeft over de studie kunt u contact opnemen met soundtrial@nki.nl
Wordt er geloot?
Ja. Door middel van loting wordt bepaald welk oor zal worden behandeld bij de deelnemende patiënten. Vergelijking vindt plaats tussen de beide oren van de patiënt.
Coördinatoren
Prof. dr. C.L. Zuur (principal investigator)
Drs. D.M.H. Griffioen (arts-onderzoeker/coördinator)