Speekselkliertumoren vaker bij vrouwen

Mond-, kaak- en aangezichtschirurg en klinisch epidemioloog Matthijs Valstar doet in het Antoni van Leeuwenhoek onderzoek naar speekselkliertumoren. Deze tumoren zijn in 80% van de gevallen goedaardig. Wel kan de meest voorkomende goedaardige speekselkliertumor, het pleiomorf adenoom, zich bij een klein deel van de patiënten ontwikkelen tot een kwaadaardige variant. Epidemiologisch en nucleair geneeskundig onderzoek leidde recentelijk tot verrassende inzichten.

Hoewel speekselkliertumoren in het algemeen zeldzaam zijn, komen vooral de goedaardige, pleiomorfe, adenomen vaker voor bij vrouwen, vermoedelijk onder invloed van vrouwelijke geslachtshormonen. “Blootstelling aan oestrogeen is een bekende risicofactor voor het ontwikkelen van vooral bij vrouwen voorkomende tumoren in weefsels met hormoonreceptoren zoals borst-, eierstok- en endometrium. “Die hormoonreceptoren komen ook in de speekselklieren voor”, zegt Matthijs Valstar. Uit recent onderzoek met gegevens uit de Nederlandse kankerregistratie en pathologie registratie (PALGA) van Valstar en collega’s blijkt dat vrouwen die een goedaardige of kwaadaardige speekselkliertumor hebben gehad een verhoogd risico hebben op borstkanker in vergelijking met Nederlandse vrouwen in dezelfde leeftijd. Valstar: “Het klierweefsel van de borst- en de speekselklier lijkt biologisch gezien op elkaar. Dat verklaart samen met de rol van de geslachtshormonen vermoedelijk de relatie tussen beide tumoren.”

Speekselklieren waren in 2020 groot nieuws. Valstar, Wouter Vogel (nucleair geneeskundige en radiotherapeut in het AVL) en collega’s binnen het AVL en van drie UMC’s beschreven nieuwe speekselklieren in de neuskeelholte bij de mens, met behulp van een nieuw type scan (PSMA PET/CT-scan) die speekselklierweefsel zichtbaar maakt en een nieuwe 3D-techniek. Een belangrijke ontdekking, mede omdat ze ook aantoonden dat het ontzien van deze klieren bij bestraling voor hoofd-halskanker samenhing met minder bij-effecten zoals slikklachten en een chronische droge mond met alle gevolgen van dien. Dit kan zorgen voor een betere kwaliteit van leven na de behandeling.

Lees hier het volledige interview met Matthijs Valstar