Nieuwe richtlijn nacontrole borstkanker

27 okt. 2025 12:00

De landelijke richtlijn van de borstkanker nacontroles (follow up) is aangepast van vijf jaar naar drie jaar. Het is aangepast naar een aanpak die meer rekening houdt met individuele risico’s van de patiënt. Verpleegkundig specialist Lisette Jansen legt uit waarom deze richtlijn is aangepast en wat dit betekent voor de patiënt.

Lisette Jansen Still Def
"Patiënten die klaar zijn met hun behandeling na borstkanker kregen tot voor kort nog vijf jaar lang een jaarlijkse controle. Verschillende internationale studies tonen aan dat het risico op een plaatselijke terugkeer van borstkanker na drie jaar zonder ziekte bij de meeste subtypen sterk afneemt. Na deze periode vinden we tijdens de controle nog maar zelden nieuwe tumoren."
Lisette Jansen Verpleegkundig specialist

Waarom is de landelijke richtlijn van de borstkanker nacontrole aangepast?
“Patiënten die klaar zijn met hun behandeling na borstkanker kregen tot voor kort nog vijf jaar lang een jaarlijkse controle. Verschillende internationale studies tonen aan dat het risico op een  plaatselijke terugkeer van borstkanker na drie jaar zonder ziekte bij de meeste subtypen sterk afneemt. Na deze periode vinden we tijdens de controle nog maar zelden nieuwe tumoren. Uit deze resultaten blijkt dat het veilig is om na drie jaar patiënten boven de vijftig jaar terug te verwijzen naar het landelijke bevolkingsonderzoek. Bovendien wordt de uitwisseling van medische beelden tussen ziekenhuizen en het bevolkingsonderzoek eenvoudiger dankzij de nieuwe Europese wetgeving (European Health Data Space EHDS). De nieuwe richtlijn biedt daarnaast ook een meer risico gestuurde aanpak, met een focus op individuele risicobepaling en daarmee dus persoonlijke (na)zorg. In plaats van enkel op leeftijd gebaseerde follow up (zoals in de oude richtlijn) wordt in de nieuwe richtlijn rekening gehouden met specifieke risicofactoren zoals bijvoorbeeld tumorkenmerken, leeftijd bij diagnose en andere patiëntgebonden factoren.”

Wat betekent dit voor de patiënt?
“Voor de meeste patiënten is de nacontroleperiode een spannende periode. Elk jaar is dat weer een spannend moment. Deze stressvolle periode kunnen we nu dus voor een deel van de patiënten boven de vijftig jaar met twee jaar verkorten wat een voordeel is voor de patiënt.”

Sommige patiënten vinden het misschien juist spannend?
“Voor sommige patiënten geeft de nacontrole van vijf jaar juist een veilig gevoel. Zij moeten erg wennen aan de aanpassing naar drie jaar; het geeft patiënten een soort van ’houvast’. Goede uitleg hierover helpt. Wij hebben hier met heel veel wetenschappers jarenlang aan gewerkt en als  borstkankerspecialisten staan wij volledig achter deze richtlijn.”

Als je je na deze drie jaar toch zorgen maakt, wat dan?
“Het bespreken van de nacontroleperiode is maatwerk, samen met de patiënt bekijken we wat er nodig is rondom de jaarlijkse controle. Dat is voor iedereen weer anders. Naast de jaarlijkse  beeldvorming is er ook altijd aandacht voor de psychosociale nazorg. Hoe ga je om met de gevolgen van kanker in je leven, je gezin en je werk? Waar nodig verwijzen wij patiënten door voor ondersteuning hierbij. Als er na drie jaar toch nog wat is, bijvoorbeeld als een patiënt een verandering voelt, dan kan de patiënt naar de huisarts voor beoordeling. Als de huisarts het nodig vindt, dan is  een doorverwijzing naar het AVL altijd mogelijk. .”

Hoe verloopt de controle na deze drie jaar?
“Patiënten tussen de 50 en 75 komen na deze drie jaar in aanmerking voor het reguliere bevolkingsonderzoek borstkanker. Dit vindt elke twee jaar plaats. Als een patiënt jonger dan vijftig is of er zijn andere bijzonderheden, dan bespreekt de behandeld borstkankerspecialist hoe het follow-up traject van die patiënt verloopt.”