Oratie Koen Hartemink

4 aug. 2025 10:00

Sinds oktober 2024 is Koen Hartemink als bijzonder hoogleraar Longchirurgie verbonden aan de Universiteit Leiden. Gisteren, 17 oktober, hield hij zijn oratie, waarin hij zijn visie op de behandeling van longkanker en tumoren die achter het borstbeen liggen, besprak. Vier dagen in de week werkt Koen als chirurg in het Antoni van Leeuwenhoek en één dag in de week werkt hij in het LUMC aan wetenschappelijk onderzoek. Deze verdeling is theoretisch, want in de praktijk is de wetenschap niet in één dag te vangen en gaat deze altijd door. Zelfs tijdens zijn zwem-, fiets- en hardlooptrainingen voor Ironman wedstrijden - een extreme duursport - bedenkt hij nieuwe onderzoeksvoorstellen of oplossingen voor onderzoeksvragen.

Een oratie is ceremonieel, maar is ook bedoeld om een visie neer te leggen op hoe de nieuw aangestelde hoogleraar de leerstoel wil invullen. En daar heeft Koen duidelijke en uitgebreide ideeën over die hier niet allemaal besproken kunnen worden, want het aantal onderzoeken dat hij nu al begeleidt of waarbij hij betrokken is, lijkt oneindig. Van preventie tot combinatiebehandelingen voor longkanker tot aan innovaties voor chirurgische technieken voor de operatierobot.

Koen Hartemink Oktober 2025
“Het is een eer om benoemd te worden tot hoogleraar, maar ik zie het vooral als een middel om de wetenschap verder te helpen, de kwaliteit van zorg voor onze patiënten te verbeteren.”
Koen Hartemink

Multidisciplinair samenwerken

“Het is een eer om benoemd te worden tot hoogleraar, maar ik zie het vooral als een middel om de wetenschap verder te helpen, de kwaliteit van zorg voor onze patiënten te verbeteren,” steekt Koen van wal. “Ik wil vooral zorgen dat er meer en beter samengewerkt wordt door wetenschappers bij elkaar te brengen en zo kennis te bundelen. Longkanker zorgt voor de meeste sterfgevallen door kanker in Nederland, dus er is nog veel winst te behalen. Vroeger kon je als chirurg niet zoveel als longkanker was uitgezaaid, maar tegenwoordig kunnen we steeds vaker, onder andere na chemotherapie en/of immunotherapie, toch opereren. Daarvoor is het wel belangrijk dat je van elkaars kennis en kunde weet en goed samenwerkt. Het AVL geeft hierin het goede voorbeeld; we werken met een groot team, met verschillende disciplines, intensief samen op het gebied van patiëntenzorg, maar ook wetenschappelijk onderzoek.

Vroeger opsporen

Longkanker wordt vaak pas in een laat stadium gediagnostiseerd. Door longkanker eerder op te sporen, bijvoorbeeld door screening of vroegdiagnostiek is de kans op een succesvolle behandeling groter. We doen bijvoorbeeld onderzoek naar hoe we circulerend tumor-DNA in het bloed kunnen vinden en op die manier longkanker in een vroeg stadium op kunnen sporen.”

Waardering

Een ander aspect dat ter sprake komt in de oratie is het tekort aan steun en waardering dat verpleegkundigen en operatieassistenten krijgen voor hun werk. “Ze hebben fysiek en soms emotioneel zwaar werk en zijn essentieel voor het leveren van goede zorg. Zonder hun werk op de poli, verpleegafdelingen en operatiekamers staat alles stil.”

Lesgeven

“Ook onderwijs hoort bij het verbeteren van onze zorg. Ik geef les aan bijvoorbeeld verpleegkundigen en artsen, maar ik geef ook voorlichting over de gevaren van roken en vapen op basis- en middelbare scholen. Vapen is erg verslavend en schadelijk voor de gezondheid, maar veel jongeren denken dat het onschuldig is. Dat is het niet. Samen met een grote groep collega’s probeer ik vapen tegen te gaan, maar hier ligt ook een opdracht voor de politiek.”