Algemene tips

Misschien wilt u het nieuws over de diagnose of behandeling niet vertellen omdat u de kinderen wil beschermen. Toch weten we dat het juist helpt om eerlijk te zijn en de kinderen te vertellen dat u kanker heeft. Kinderen voelen vaak heel goed aan dat er iets aan de hand is. Door het als ouder zelf te vertellen, vergroot u het vertrouwen en voorkomt u dat het kind het van een ander hoort of dat kinderen zelf gaan invullen wat er aan de hand is.

• Vertel wat u weet, maar geef ook aan wat u niet weet. Dat mag u ook benoemen. “Wat een goede vraag. Ik weet ook nog niet wanneer ik word geopereerd”. “Als ik meer weet, vertel ik het jou meteen”.
• Betrek het kind door actief te vragen: “Ik heb straks een afspraak bij de dokter. Hebben jullie nog vragen voor de dokter?”
• Houd het gesprek kort en gebruik simpele woorden. “Ik wil je iets belangrijks vertellen”.
• Vertel wat er in het dagelijks leven gaat veranderen, en ook wat hetzelfde blijft: “Je gaat gewoon naar school, Maar op woensdag word je opgehaald door de buurvrouw. Want dan ben ik in het ziekenhuis”.

Emoties zoals verdriet, angst en boosheid mogen er zijn. Emoties zijn een normale reactie op het heftige nieuws. Ieder kind kan op een eigen manier reageren, passend bij zijn/haar karakter en leeftijd. Dit kunt u zien in spel, gedrag of taal.

Als ouder herkent u ander gedrag vaak als eerste. Let hier goed op. Sommige kinderen reageren niet of nauwelijks op slecht nieuws. Schrik hier niet van. Probeer de emotie niet in te vullen, maar vraag wat het kind voelt. U kunt hierover beginnen als u en het kind even samen zijn. Bijvoorbeeld in de auto of op de fiets na het sporten.  

Kinderen kopiëren vaak het gedrag van hun ouders. Als zij zien dat hun ouders verdrietig zijn, begrijpen zij dat zij zelf ook verdrietig mogen zijn. Dit laat zien dat tranen er mogen zijn en dat er ook nog steeds gelachen mag worden.

Laat de kinderen weten dat zij altijd bij u terecht kunnen met vragen, zorgen en emoties. Kinderen stellen niet altijd vragen. Geef het goede voorbeeld door zelf actief te vertellen: “Ik kreeg vandaag chemotherapie op de dagbehandeling en ik vond het best spannend. Gelukkig viel het heel erg mee. Hoe was deze dag voor jou?” 

Soms stellen kinderen toch niet alle vragen aan hun ouders. Het is daarom belangrijk om een vertrouwd persoon te vragen extra aandacht te geven aan het kind. 

Voorbeeld: “Het kan zijn dat je het er niet met mij over wil hebben. Jouw tante weet ervan, je mag ook met haar praten”. 

Het is voor een kind belangrijk dat het dagelijkse leven zo veel mogelijk hetzelfde blijft. Dit geeft het kind houvast en veiligheid.

Het is belangrijk dat dat u de omgeving van het kind ook vertelt dat u ziek bent. Bijvoorbeeld de school, opvang of sportclub. Als het kind ander gedrag vertoont dan normaal, begrijpen zij dit en kunnen zij zo nodig extra aandacht bieden. Vertel ook aan het kind wie er op de hoogte zijn en bij wie hij of zij terecht kan. Ook is het goed om met het kind te bespreken wat hij of zij aan de klas of andere kinderen wil vertellen.

Vertrouw op uzelf. U kent het kind het beste. Gebruik woorden die bij jullie passen.

De tips in deze folder kunt u gebruiken tijdens elke fase van de ziekte en behandeling. Ook als u niet meer beter wordt, kunnen de adviezen u helpen in uw begeleiding.