Onderzoek naar de rol van het afweersysteem bij tweede borstkanker

4 sep. 2025 12:00

Kunnen auto-immuunziekten het risico op een tweede borstkanker beïnvloeden? Onderzoeker Gordon (Gordie) Watt gaat dit uitzoeken. Hij koppelt gegevens grote groepen mensen die eerder kanker hebben gehad aan medische gegevens en gebruikt nieuwe moleculaire technieken om te begrijpen hoe auto-immuunziekten, kankerbehandelingen en het risico op een tweede borstkanker met elkaar samenhangen. Voor dit veelbelovende onderzoek krijgt hij een prestigieuze subsidie van de European Research Council.

Ongeveer één op de vijf mensen die kanker krijgen, krijgt het niet voor het eerst. Een tweede kanker is een nieuwe tumor, los van de eerste, en kan een andere vorm van kanker zijn. Sommige behandelingen kunnen op de lange termijn het ontstaan van een nieuwe tumor beïnvloeden. Bij vrouwen is een tweede borstkanker het meest voorkomend en vaak lastiger te behandelen dan de eerste. Watt: “Begrijpen waarom sommige mensen een tweede borstkanker krijgen is belangrijk om hun zorg en gezondheid op de lange termijn te verbeteren.”

Eerder onderzoek laat zien dat auto-immuunziekten, zoals lupus of reumatoïde artritis, juist het risico op een eerste borstkanker kunnen verlagen. Watt ontdekte dat deze ziekten misschien ook een rol spelen bij de kans op een tweede borstkanker, zeker in combinatie met kankerbehandelingen. “Tot nu toe is er nog niet goed onderzocht hoe auto-immuunziekten samenwerken met behandelingen zoals chemotherapie en hoe dat het risico op een tweede borstkanker beïnvloedt,” zegt hij.

Watt Gordie 20250901 02
Watt: “We verwachten dat dit onderzoek belangrijke inzichten oplevert over hoe het immuunsysteem het risico op nieuwe kankers beïnvloedt. ”

Om hier meer over te weten te komen, gebruikt Watt met zijn team van het Nederlands Kanker Instituut, het onderzoeksinstituut van het Antoni van Leeuwenhoek, grote bevolkingsstudies, nieuwe genetische tests en slimme rekenmodellen. “Met moleculaire technieken ontwikkelen we nieuwe manieren om meer soorten auto-immuunziekten te ontdekken, ook de lichte vormen die soms over het hoofd worden gezien,” legt hij uit. Het team brengt in kaart hoe en wanneer deze ziekten ontstaan en wat hun invloed is op het krijgen van een tweede borstkanker.

Watt: “We verwachten dat dit onderzoek belangrijke inzichten oplevert over hoe het immuunsysteem het risico op nieuwe kankers beïnvloedt. Onze bevindingen kunnen uiteindelijk leiden tot betere risicovoorspellingen, meer persoonlijke nazorg en bescherming tegen tweede kankers. Alleen al in Europa zijn er meer dan 12 miljoen vrouwen die eerder kanker hebben gehad, van wie een groot deel risico loopt op een tweede borstkanker. Dit onderzoek kan daarom een grote impact hebben op de wetenschap over overleving en de zorg voor patiënten.”

ERC Starting Grant

De European Research Council geeft beurzen aan veelbelovende onderzoekers. De ERC Starting Grant, die Gordie Watt heeft gekregen, is bedoeld voor talentvolle wetenschappers die later leiders in hun vakgebied willen worden.