Veilig in de zon: voorkom huidkanker

Vanaf zonkracht 3 is er al risico op huidschade als u onbeschermd de zon in gaat. Daarom is het belangrijk om vooral in de lente en zomer (van april tot en met september) de zonkracht te controleren voordat u naar buiten gaat. Bij zonkracht 3 of hoger adviseren wij daarom weren, kleren en smeren:

Er zijn veel beweringen over het ontstaan van huidkanker en hoe u zich daar het beste tegen kunt beschermen. Wij hebben de meest voorkomende beweringen voor u op een rij gezet én gecheckt bij dermatoloog Elsemieke Plasmeijer.

Wat is huidkanker?

Huidkanker is een ziekte waarbij sommige huidcellen ongecontroleerd beginnen te groeien en zich abnormaal gedragen. Deze cellen vormen uiteindelijk een tumor. Huidkanker ontstaat meestal door beschadiging van het DNA van huidcellen, vaak veroorzaakt door UV-straling van de zon

Welke soorten huidkanker zijn er?

Er zijn verschillende soorten huidkanker. De ene soort komt vaker voor dan de andere. Deze 3 soorten huidkanker komen het meeste voor:

Basaalcelcarcinoom: Een basaalcelcarcinoom begint meestal als een roze, huidkleurig of lichtbruin bultje dat steeds groter wordt, al dan niet met een korstje in het midden. Ook kan het eruit zien als een eczeemplek die niet weggaat. 

Plaveiselcelcarcinoom: Een plaveiselcelcarcinoom ziet er meestal uit als een lichtroze, knobbeltje dat langzaam groeit, een verhoornd plekje of als een klein wondje dat groter wordt.

Melanoom: Een melanoom herkent u aan (moeder)vlekken die van grootte, kleur of uiterlijk veranderen, maar in de helft van de gevallen ontstaan ze nieuw op de huid, dus niet uit een moedervlek.

De belangrijkste risicofactoren voor huidkanker

UV-straling
Te veel zonlicht is de belangrijkste oorzaak van huidkanker. Ook UV-straling van zonnebanken is schadelijk. Hoe meer UV-straling uw huid heeft gehad, hoe groter het risico.

Erfelijkheid
Het hebben van veel moedervlekken (meer dan honderd). Dan is de kans groter op het krijgen van een melanoom. Sommige vormen van huidkanker zijn erfelijk.

Huidtype
Mensen met een lichte huid (huidtype I of II) zijn gevoeliger voor UV-straling. De zon is voor hen schadelijker dan voor mensen met een donkerdere huid.

Leeftijd
Vanaf ongeveer vijftig jaar neemt het risico op huidkanker toe. Basaalcelkanker en plaveiselcelkanker komen dan vaker voor. Een melanoom kan echter ook op jongere leeftijd ontstaan.

Medicijnen
Medicijnen die het afweersysteem onderdrukken, bijvoorbeeld na een orgaantransplantatie. Ook dan is de kans op huidkanker groter.

Hoe herken je huidkanker?

Meestal herkent u huidkanker aan een plekje op de huid dat ineens verschijnt of verandert. Een melanoom herkent u bijvoorbeeld aan (moeder)vlekken die van grootte, kleur of uiterlijk veranderen, maar in de helft van de gevallen ontstaan ze nieuw op de huid, dus niet uit een moedervlek. “Zelfonderzoek is daarom heel belangrijk, al is het soms moeilijk om moedervlekken te onderscheiden van ouderdomsplekjes of skin tags,” zegt Plasmeijer. Met de ‘ABCDE-methode’ (zie hieronder) kunt u nagaan of u mogelijk een melanoom hebt. Vertrouwt u het niet? Ga naar de huisarts.

• Asymmetrie: de plek is niet symmetrisch qua kleur of vorm
• Border (rand): de plek is niet mooi rond, maar heeft grillige randen
• Colour (kleur): de plek verandert van kleur
• Diameter: de plek heeft een doorsnede van meer dan 5 mm
• Evolving: de plek verandert, jeukt of bloedt

Let op het ‘lelijke eendje’ tussen de moedervlekken
Heeft u veel moedervlekken? Let dan extra goed op moedervlekken die opvallen. Het zogenaamde ‘lelijke eendje’ is een moedervlek die anders is dan de rest — hij lijkt er misschien op, maar wijkt toch af in vorm, kleur of grootte.

Ook een moedervlek die verandert, begint te jeuken of gaat bloeden, kan een ‘lelijk eendje’ zijn. Ziet u zo’n afwijkende moedervlek? Maak dan een afspraak bij uw huisarts.