Radiotherapie bij borstkanker

Radiotherapie bij borstkanker wordt meestal gegeven na een operatie. Er kunnen nog kankercellen in de borst(wand) of lymfeklieren zitten, ook als de chirurg de tumor heeft weggehaald. Door dit gebied te bestralen, is de kans kleiner dat er opnieuw kankercellen gaan groeien. Dit geldt ook als u bent geopereerd voor een voorstadium van borstkanker.

Radiotherapie Mamma Nieuwe Foto 2023

Wat is radiotherapie?

Radiotherapie is een behandeling met straling. Bij uitwendige straling gebruiken wij sterke röntgenstraling. Deze straling wordt opgewekt in het bestralingstoestel, de lineaire versneller. De straling dringt via de huid diep het lichaam in.

Het doel van de radiotherapie is dat het erfelijk materiaal in de kankercel, het DNA, door de bestraling beschadigd wordt. Kankercellen kunnen niet goed van deze beschadiging herstellen. Ze kunnen niet meer delen en sterven af. Gezonde cellen raken ook beschadigd maar kunnen beter herstellen.

Radioterapie Animatie Stil

Radiotherapie: hoe gaat het in zijn werk?

Wilt u meer weten over radiotherapie? Hoe gaat het in zijn werk? In de animatie krijgt u uitleg over wat u kunt verwachten.

Breathhold-techniek

Als uw linkerborst(wand) wordt bestraald, dan wordt u bestraald met de breathhold-techniek. U houdt dan een diepe inademing vast tijdens de bestraling. Door de lucht in uw longen wordt het hart naar achteren gedrukt. Zo komt het hart verder van het gebied dat bestraald wordt. U oefent deze breathhold-techniek van tevoren.

Oefenen Breathhold

Oefenvideo breathhold-techniek

Deze video geeft informatie over het oefenen van de breathhold-techniek die gebruikt wordt bij een bestraling van borstkanker in de linkerborst(wand).

Onze werkwijze

De nieuwste technieken en moderne apparatuur

Op de afdeling Radiotherapie worden veel nieuwe technieken ontwikkeld en werken wij met moderne apparatuur. Dit geldt voor beeldvormend onderzoek, de voorbereiding op de bestraling én de bestraling zelf. Zo kunnen wij u de beste behandeling geven, met zo min mogelijk belasting van gezond weefsel.

Gesprek met uw behandelaar

Tijdens een gesprek met uw radiotherapeut-oncoloog of physician assistant bespreekt u samen welke behandeling het beste bij u past. In dit gesprek gaat het over het over het doel van de behandeling, wat u kunt verwachten, hoe u zich voorbereidt, hoe de behandeling verloopt en welke bijwerkingen er kunnen zijn.

Multidisciplinair overleg

Specialisten van verschillende afdelingen, zoals internisten, chirurgen en radiotherapeuten, overleggen samen over uw situatie. Ze bekijken de uitslagen en uw medische gegevens. Zo bepalen ze welke behandeling het beste bij u past. Uw behandelaar bespreekt deze behandeling daarna met u.

Wetenschappelijk onderzoek

Wij doen veel onderzoek naar nieuwe manieren om de bestraling te verbeteren. Als er een onderzoek is waar u aan mee kunt doen, zal uw behandelaar dit met u bespreken. U krijgt dan alle informatie die u nodig heeft om een goede keuze te maken. Meedoen is helemaal vrijwillig. Als u besluit om niet mee te doen, krijgt u de behandeling volgens de nieuwste inzichten.

Meer informatie

Voorbereiding

Om u zo goed mogelijk op de bestraling voor te bereiden, krijgt u eerst een gesprek met een voorlichtingsmedewerker. Dit gesprek gaar vooral over de praktische zaken van uw behandeling. U kunt dan ook vragen stellen.

Er wordt een CT-scan ter voorbereiding op de bestraling in de bestralingshouding gemaakt. Met röntgenstraling worden meerdere dwarsdoorsnede foto’s gemaakt van het gebied dat wordt bestraald.

U ligt hierbij op uw rug op een tafel met uw armen in steunen boven uw hoofd. Er schijnen laserlijnen op uw lichaam. Op de kruispunten van deze laserlijnen zetten wij tatoeagepuntjes ter grootte van een sproetje. Met deze tatoeagepuntjes kunnen wij uw houding terugvinden als u voor de bestralingen komt.

Het bestralingsplan

Op de afbeeldingen van de CT-scan wordt het bestralingsgebied ingetekend door uw behandelaar. Met speciale computerprogramma’s wordt berekend wat de beste bestralingsbehandeling voor u is. Het is belangrijk dat het gebied de juiste dosis straling ontvangt en dat de omliggende, gezonde weefsels zo min mogelijk worden belast. Uw behandelaar en andere deskundigen maken dit bestralingsplan.  

De bestraling

Radiotherapeutisch laboranten zorgen ervoor dat u goed op de bestralingstafel komt te liggen. Ook nu schijnen er laserlijnen op uw lichaam. Deze laserlijnen moeten samenvallen met de tatoeagepuntjes die op uw lichaam zijn gezet.

Bij elke afspraak wordt uw positie gecontroleerd met behulp van een CT-scanner die aan het toestel zit. Zo kunnen er kleine aanpassingen worden gedaan zodat u precies in de juiste positie bent en de bestraling zo nauwkeurig mogelijk plaatsvindt. Op de monitoren volgen de laboranten uw bestraling.

Bij een bestraling aan linkerborst(wand) zullen de laboranten u instructies geven voor de ademhaling.

Het bestralingstoestel kan helemaal om u heen draaien zodat u vanuit de gewenste posities bestraald kan worden.

De hele behandeling duurt ongeveer een kwartier. U voelt niets van de bestraling.

Controles bij uw behandelaar

U krijgt een afspraak bij uw behandelaar. Deze afspraken sluiten aan op uw bestralingsafspraak of kunnen een enkele keer telefonisch zijn. In dit gesprek wordt het verloop van de behandeling besproken en de bijwerkingen gevolgd.

U krijgt advies hoe u het beste met de bijwerkingen om kunt gaan. Tijdens de behandelperiode heeft u een aantal keren contact met uw behandelaar om het verloop van de behandeling te bespreken en vragen te stellen. U krijgt advies hoe u het beste met de bijwerkingen om kunt gaan. Ook wordt besproken hoe de behandeling wordt opgevolgd als u klaar bent met de bestralingen.

Bijwerkingen

Een bestralingsbehandeling geeft bijwerkingen. Welke bijwerkingen u krijgt, is voor iedereen anders. Dit heeft te maken met uw conditie en situatie, maar ook het gebied dat bestraald wordt en de bestralingsdosis.

Bijwerkingen ontstaan meestal twee tot drie weken na de start van de behandeling en nemen in de loop van de behandeling toe. Aan het eind van de behandeling en enkele weken daarna heeft u de meeste last. Uw behandelaar zal vertellen over de bijwerkingen die bij u verwacht worden.

Wat u zelf kunt doen

In de loop van de bestralingsperiode kunt u zich meer vermoeid en futloos gaan voelen. Wij raden u aan om zoveel mogelijk uw dagelijkse ritme aan te houden. Rust is belangrijk, maar probeer ook lichamelijk actief te blijven, als dat lukt. Dit kan op verschillende manieren, zoals wandelen of fietsen.

U kunt ook sporten onder begeleiding van een fysiotherapeut. Een goede balans tussen beweging en rust helpt om sneller te herstellen. 

Tijdens de behandeling is het belangrijk om gezond te eten. De algemene richtlijnen voor goede voeding vindt u op de website van het Voedingscentrum.

Op de website van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds staat ook veel informatie over voeding bij kanker. Gebruikt u extra vitamines of voedingssupplementen? Bespreek dan met uw behandelaar of u kunt doorgaan tijdens de behandeling.

Extra zorg tijdens of na uw behandeling

Heeft u tijdens of na uw behandeling extra zorg nodig? Dan kan uw behandelaar u doorverwijzen naar verschillende hulpverleners. Dit kunnen hulpverleners zijn van het Centrum Kwaliteit van Leven van het AVL of van uw eigen ziekenhuis. Denk hierbij aan een fysiotherapeut, ergotherapeut, maatschappelijk werker of psycholoog. Deze hulpverleners hebben veel ervaring met het begeleiden van mensen met kanker, zowel tijdens als na de behandeling.