Elk jaar krijgen in Nederland ongeveer twaalfduizend mensen de diagnose darmkanker, en overlijden er 4000 mensen aan deze ziekte. Als je er vroeg bij bent, dan is de ziekte goed te behandelen. Maar zodra je de eerste symptomen krijgt, zoals afvallen of bloed in de ontlasting, is het vaak al te laat voor genezing. Daarom is in 2014 het bevolkingsonderzoek gestart dat mensen tussen de 55 en 75 jaar elke twee jaar uitnodigt om te testen. Door deze screening krijgen minder mensen darmkanker en zijn artsen er eerder bij.
Drie eiwitten
“De huidige test is goed, maar kan beter”, zegt onderzoeker Gerrit Meijer van het Nederlands Kanker Instituut,, het onderzoeksinstituut van het Antoni van Leeuwenhoek. “We willen er nog eerder bij zijn, zodat we ook voorstadia van kanker al goed kunnen ontdekken. Artsen kunnen deze poliepen tijdens een kijkonderzoek weghalen voordat ze kanker worden.”
Meijer en collega’s van het Nederlands Kanker Instituut werken daarom al jaren aan een nieuwe test. Deze multitargetFIT-test (mtFIT) meet in de ontlasting niet alleen het eiwit hemoglobine, zoals de huidige test (FIT) doet, maar ook twee andere eiwitten. Twee jaar geleden zagen de eerste resultaten er al hoopvol uit.
Voorstadium van darmkanker
Vandaag publiceren de onderzoekers de resultaten van een veel groter onderzoek. Het Antoni van Leeuwenhoek, Erasmus MC en Amsterdam UMC hebben de nieuwe en de huidige test (FIT) met elkaar vergeleken met ruim 13.000 mensen in het bevolkingsonderzoek. Met succes. “De nieuwe test spoort vooral meer voorstadia van kanker”, zegt Meijer. “We verwachten dan ook dat de test het aantal nieuwe darmkankers en de sterfte daaraan kan verminderen.” Het afnemen van de test is voor deelnemers even eenvoudig als nu.
De nieuwe test was vaker positief dan de huidige test, waardoor meer mensen een kijkonderzoek van de darm kregen. Artsen ontdekten daardoor bij 299 mensen afwijkingen, tegenover 159 bij de huidige FIT-test. Dat verschil zit met name in het aantal mensen met een voorstadium van darmkanker (216 versus 114). Meijer: “De nieuwe test ontdekt meer grote poliepen, zonder veel meer ‘fout positieve’ uitslagen, waardoor je ten onrechte een kijkonderzoek van de darm zou krijgen.”
Minder darmkanker
Hoeveel extra darmkankers de nieuwe test kan voorkomen, hangt af van hoe de huidige test wordt gebruikt in verschillende landen. Meijer: “Nederland noemt de uitslag van de huidige test pas ongunstig als hij boven een hoge drempelwaarde uitkomt. Doorberekening van onze resultaten laat zien dat in die situatie de nieuwe test ervoor zou kunnen zorgen dat er 21 procent minder mensen darmkanker zouden krijgen, en 18 procent minder mensen daaraan zouden sterven. In landen die nu al een lagere drempelwaarde gebruiken zouden er 5 procent minder mensen darmkanker krijgen, en 4 procent minder sterven.”
en
English
