Lutetium-PSMA Therapie

Sommige patiënten met uitgezaaide prostaatkanker in de botten en in andere plekken in het lichaam kunnen een palliatieve behandeling krijgen met het radioactieve Lutetium-177-PSMA. De behandeling maakt gebruikt van de eigenschap dat prostaatkankercellen het prostaat-specifieke membraan antigen (PSMA) op hun oppervlak hebben. Er wordt een klein molecuul gebruikt dat speciaal is gemaakt om gericht aan het PSMA te binden: het PSMA-ligand. Hieraan wordt het radioactieve isotoop Lutetium-177 verbonden. Binding van Lutetium-177-PSMA (-ligand) aan de tumorcellen zorgt ervoor dat de tumoren gericht van binnenuit worden bestraald. Daardoor worden ze verkleind of geremd in hun groei.

Deze behandeling is bedoeld voor patiënten bij wie de prostaatkanker is verspreid door het lichaam en bij wie de ziekte niet meer reageert op standaardbehandelingen zoals hormoontherapie of chemotherapie. Onderzoek heeft laten zien dat patiënten die behandeld werden met Lutetium-PSMA gemiddeld enkele maanden langer leefden met behoud van een goede kwaliteit van leven.

Aanvullende onderzoeken en gesprek op de polikliniek

Om te bepalen of Lutetium-PSMA therapie een geschikte en veilige behandeling voor u is, doen wij eerst een aantal onderzoeken. Op basis van onder andere uw conditie en bloedwaarden kan de behandelend specialist zien of de Lutetium-PSMA behandeling voor u mogelijk is. Ook onderzoeken wij of er voldoende PSMA aanwezig is op de kankercellen met behulp van een PSMA PET/CT-scan. Tevens wordt er een CT-scan gemaakt. Voorafgaande aan de behandeling komt u op gesprek op de polikliniek Nucleaire Geneeskunde waar de onderzoeksresultaten met u besproken worden en aan u wordt uitgelegd wat de therapie precies in houdt.

Voorbereiding op de behandeling

U hoeft zich thuis niet voor te bereiden voor de Lutetium-PSMA behandeling. U mag in de dagen voor de behandeling normaal eten en drinken. Tijdens de behandeling kunt u alle andere medicijnen gewoon blijven gebruiken.

Het is wel belangrijk dat u bent hersteld van eerdere zware behandelingen. U mag daarom in de zes weken voor deze behandeling geen chemotherapie gehad hebben, en ook geen uitgebreide bestraling (radiotherapie) op een groot deel van uw lichaam. Een gerichte bestraling op één of enkele pijnlijke botten in de zes weken voorafgaand aan de behandeling is geen bezwaar.

Wat gaat er gebeuren?

Patiënten die in aanmerking komen voor Lutetium-PSMA behandeling worden behandeld op de verpleegafdeling Nucleaire Geneeskunde (6B) van het Antoni van Leeuwenhoek. Dit betreft een dagbehandeling. De meeste mensen krijgen viermaal een injectie Lutetium-PSMA toegediend. Eerst krijgt u tweemaal een injectie met een tussentijd van 2 weken. Als de tumor reageert, krijgt u enkele maanden later nog tweemaal een injectie Lutetium-PSMA met een tussentijd van 2 weken.

Op de dag van de behandeling start u met een gesprek met de verpleegkundige. Daarna krijgt u een infuus in uw arm. De toediening van het Lutetium-PSMA gebeurt via dit infuus en duurt enkele minuten.

Na de toediening verblijft u ten minste 6 uur op de verpleegafdeling in een afgeschermde ‘stralingskamer’. Het infuus wordt verwijderd als u zich goed voelt. Na elke behandeling worden scans gemaakt om de opname van het Lutetium-PSMA in de uitzaaiingen en in de rest van uw lichaam te onderzoeken.

Straling en leefregels

In de dagen na de behandeling moet u rekening houden met de straling die in het lichaam wordt afgegeven door het Lutetium-177. U moet dan afstand houden van andere mensen, vooral van kinderen en zwangere vrouwen.

Het Lutetium-177 verlaat het lichaam vooral via de urine. Daarom moet u enkele dagen na de behandeling rekening houden met extra hygiënemaatregelen. Uw behandelend specialist zal deze eenvoudige maatregelen met u doornemen. U krijgt deze ‘leefregels’ voor uw behandeling ook thuisgestuurd.

Na de behandeling

In de weken na de behandeling kan het aantal witte bloedcellen, bloedplaatjes en het hemoglobinegehalte van het bloed (tijdelijk) dalen. Normaal gesproken merkt u daar weinig van.

Tussen de behandelingen door komt u op de polikliniek van uw behandelend specialist en de nucleair geneeskundige. Daar zullen de bloedwaarden regelmatig gecontroleerd worden. Zo kunnen wij bepalen hoe het verdere verloop van de behandeling zal zijn.

Na de laatste behandeling worden scans en bloedonderzoek gedaan om het effect van de behandeling vast te stellen. De resultaten van deze onderzoeken worden poliklinisch met u besproken door uw behandelend arts.

Bijwerkingen en gevolgen

In vergelijking met andere, niet-radioactieve behandelingen heeft de behandeling met Lutetium-PSMA weinig bijwerkingen.

Na het toedienen van het Lutetium-PSMA krijgen sommige mensen wel tijdelijke bijwerkingen, zoals ziek voelen, misselijkheid en/of braken. U krijgt preventief medicijnen voor de misselijkheid. Deze bijwerkingen trekken meestal snel weg. Ook kunt u tijdelijk iets meer pijn in de botten hebben. Daarnaast werken uw speekselklieren misschien even minder goed waardoor u minder proeft en een droge mond hebt.

Iedereen reageert anders op de behandeling, waardoor niet precies te voorspellen is of u bijwerkingen krijgt, en welke dat precies zullen zijn.