Radiotherapie bij blaaskanker

Als de blaaskanker nog beperkt is tot de blaas, dan kan een bestralingsbehandeling worden ingezet. De behandeling zal bestaan uit 25 bestralingen. Afhankelijk van de locatie en uw conditie wordt de gehele blaas of een deel van de blaas bestraald. De bestralingen kunnen gecombineerd worden met gelijktijdig chemotherapie. We noemen dit chemoradiatie. De chemotherapie bestaat uit twee middelen.

Bij een gedeeltelijke blaasbestraling kan er ter markering van het doelgebied het middel Lipiodol in de blaas ingespoten worden. Dit gebeurd enkele dagen voor de voorbereidende CT-scans.

Als de blaaskanker is doorgegroeid en /of uitgezaaid naar andere delen van het lichaam, dan wordt een behandeling hierop aangepast. Geeft de blaaskanker pijnklachten, bloedingen of is de afvoer van urine in gevaar, dan kan een bestralingsbehandeling deze klachten verlichten. De tumor wordt door de behandeling kleiner en in zijn groei geremd. Dit wordt een palliatieve behandeling genoemd. Het aantal bestralingen ligt tussen de 1 en 13 keer. Uw behandelaar geeft u uitleg over de mogelijkheden en de verwachting van deze behandeling.

Nieuwste technieken en zeer geavanceerde apparatuur

Op de afdeling Radiotherapie worden veel nieuwe technieken ontwikkeld en wordt gebruik gemaakt van zeer geavanceerde apparatuur. Dat geldt voor zowel beeldvormend onderzoek, voorbereiding op de bestraling als de bestraling zelf. Hierdoor kunnen we u de meest effectieve behandeling geven, met zo min mogelijk belasting van gezond weefsel.

Gesprek met uw radiotherapeut of Physician Assistant

Tijdens een afspraak met uw radiotherapeut of Physician Assistant wordt uitgebreid gesproken over uw specifieke situatie en de best passende behandeling voor u. Het doel van de behandeling, de verwachte uitkomst, de voorbereiding, de uitvoering en de eventuele bijwerkingen komen in dit gesprek aan bod.

Multidisciplinair overleg

In een overleg met specialisten van verschillende disciplines (bijvoorbeeld internisten, chirurgen en radiotherapeuten) wordt aan de hand van uw situatie, de uitslagen en uw medische gegevens overlegd welke behandeling voor u het beste is. Deze zal uw radiotherapeut met u bespreken.

Onderzoek

We voeren veel onderzoek uit naar nieuwe ontwikkelingen en verbeteringen van de bestraling. Is er een onderzoek waar u aan mee zou kunnen doen, dan zal uw radiotherapeut u hiervoor vragen. U krijgt dan veel informatie waardoor u een weloverwogen beslissing kan nemen. Meedoen is uiteraard geheel vrijblijvend. Besluit u niet mee te doen, dan wordt u behandeld volgens de laatste protocollen en de huidige inzichten.

Voorbereiding

Ter voorbereiding wordt er altijd een CT-scan gemaakt. De CT-scan wordt gemaakt in de bestralingshouding. U ligt hierbij op uw rug. Laserlijnen worden op huid rondom het bekken geprojecteerd en er worden kleine tatoeagepuntjes gezet op deze lijnen. Hiermee kunnen we uw houding terugvinden als u voor uw bestralingen komt. Er gelden verschillende instructies voor de vulling van de blaas. Dit is afhankelijk van het gegeven of de blaas gedeeltelijk of geheel bestraald wordt.

In een voorlichtingsgesprek komen vooral praktische zaken over uw behandeling aan bod. Er is veel ruimte voor het stellen van vragen.

Bestralingsplan

Op de afbeeldingen van de CT- scan wordt het bestralingsgebied ingetekend door uw radiotherapeut. Met speciale computerprogramma’s wordt berekend wat de meest optimale opzet van de bestralingsbundels is. Dit wordt een bestralingsplan genoemd. Hierbij is het belangrijk dat het te bestralen gebied de juiste dosis straling ontvangt en dat de omliggende gezonde weefsels zo min mogelijk worden belast.

De bestraling

Radiotherapeutisch laboranten zorgen ervoor dat goed op de bestralingstafel komt te liggen. Laserlijnen schijnen op uw lichaam en moeten samenvallen met de tatoeagepuntjes die op uw heupen en op de buik zijn gezet.

Regelmatig wordt uw positie gecontroleerd met behulp van een CT-scanner die aan het toestel is gekoppeld. Zo kunnen er kleine aanpassingen worden gedaan zodat u precies in de juiste positie bent en de bestraling zo nauwkeurig mogelijk pis. Op de monitoren volgen de laboranten uw bestraling. Het bestralingstoestel kan in een hele cirkel om u heen draaien zodat u vanuit de gewenste posities bestraald kan worden.

De effectieve bestralingstijd is slechts enkele minuten. De gehele behandeling zal ongeveer een kwartier duren. Van de bestraling zelf voelt u niets. Op den duur bemerkt u wel de effecten van de bestraling.

Controles bij uw radiotherapeut of Physician Assistant

In de periode van de bestraling heeft u een aantal keer contact met uw behandelaar om het verloop van de behandeling met u te bespreken en uw vragen te kunnen beantwoorden. U krijgt advies hoe u het beste met de bijwerkingen om kunt gaan en zo nodig wordt er medicatie voorgeschreven. U krijgt te horen hoe de behandeling wordt opgevolgd als u klaar bent met de bestralingen.

Bijwerkingen

De mate waarin bijwerkingen op zullen treden varieert per persoon. Uw conditie en uw situatie zijn hierbij van invloed, evenals het gebied dat bestraald wordt en de bestralingsdosis. Uw behandelaar zal u uitleg geven over de bijwerkingen die bij u verwacht worden.

Bij de bestraling van de blaas zullen andere plasklachten ontstaan dan er misschien al zijn. Ook kunnen er darmklachten ontstaan en vermoeidheid.

Acute bijwerkingen ontstaan meestal twee tot drie weken na de start van de behandeling en nemen in de loop van de behandeling toe. Na het beëindigen van de behandeling kunnen deze klachten nog enkele weken tot maanden aanhouden. Sommige klachten kunnen blijvend zijn. Uw behandelaar zal uitgebreid ingaan op de bijwerkingen die bij u verwacht worden.

Wat u zelf kunt doen

Als uw klachten, situatie en conditie dit toelaten, is het aan te bevelen om dagelijks te bewegen. Dit is bewezen effectief voor uw herstel. Denk hierbij aan fietsen of wandelen. U kunt ook gaan sporten onder begeleiding van een fysiotherapeut. Verder raden wij aan om, zover dat gaat, zoveel mogelijk uw dagelijks ritme op te pakken.

Tijdens de behandeling gelden de richtlijnen voor gezonde voeding. Deze zijn te vinden op de website www.voedingscentrum.nl. Op de website www.voedingenkankerinfo vindt u ook veel informatie.

Neemt u extra vitamines of voedingssupplementen, bespreek dan met uw behandelaar bespreken of u kunt doorgaan met het innemen hiervan.

Nazorg

Als u tijdens of na de behandeling behoefte hebt aan extra zorg, dan kan de radiotherapeut of physician assistant u doorverwijzen naar het Centrum Kwaliteit van Leven in het Antoni van Leeuwenhoek. Hier werken zorgverleners als fysiotherapeuten, ergotherapeuten, maatschappelijk werkers en psychologen. Al deze hulpverleners zijn zeer ervaren in het verlenen van zorg aan kankerpatiënten, zowel tijdens als na het behandelingstraject.