Radiotherapie bij blaaskanker

Als de blaaskanker nog beperkt is tot de blaas, kan een bestralingsbehandeling (radiotherapie) worden ingezet. De behandeling zal bestaan uit 25 bestralingen. Afhankelijk van de locatie van de tumor en uw algemene conditie bestralen wij de gehele blaas of een deel van de blaas. De bestralingen kunnen gecombineerd worden met gelijktijdige chemotherapie. We noemen dit chemoradiatie. Deze chemotherapie bestaat in dit geval uit twee middelen.

Bij een gedeeltelijke blaasbestraling kan er ter markering van het doelgebied het middel Lipiodol in de blaas ingespoten worden. Dit gebeurt enkele dagen voor de voorbereidende CT-scans.

Blaaskanker kan doorgroeien of uitzaaien naar andere delen van het lichaam. Als dit is gebeurd, wordt een behandeling hierop aangepast. Geeft de blaaskanker pijnklachten, bloedingen of is de afvoer van urine in gevaar, dan kan een bestralingsbehandeling deze klachten verlichten. De tumor wordt door de behandeling kleiner en in zijn groei geremd. Dit wordt een palliatieve behandeling genoemd. U krijgt 1 tot 13 bestralingen. Uw behandelaar geeft u uitleg over de mogelijkheden en de verwachting van deze behandeling.

Gesprek met uw radiotherapeut of Physician Assistant

Tijdens een afspraak met uw radiotherapeut of Physician Assistant wordt uitgebreid gesproken over uw specifieke situatie en de best passende behandeling voor u. Het doel van de behandeling, de verwachte uitkomst, de voorbereiding, de uitvoering en de eventuele bijwerkingen komen in dit gesprek aan bod.

Multidisciplinair overleg

In een overleg met specialisten van verschillende disciplines (bijvoorbeeld internisten, chirurgen en radiotherapeuten) wordt aan de hand van uw situatie, de uitslagen en uw medische gegevens overlegd welke behandeling voor u het beste is. Deze zal uw radiotherapeut met u bespreken.

Onderzoek

We voeren veel onderzoek uit naar nieuwe ontwikkelingen en verbeteringen van de bestraling. Is er een onderzoek waar u aan mee zou kunnen doen, dan zal uw radiotherapeut u hiervoor vragen. U krijgt dan veel informatie waardoor u een weloverwogen beslissing kan nemen. Meedoen is uiteraard geheel vrijblijvend. Besluit u niet mee te doen, dan wordt u behandeld volgens de laatste protocollen en de huidige inzichten.

Voorbereiding

Ter voorbereiding wordt er altijd een CT-scan in de bestralingshouding gemaakt. Bij een CT-scan worden er met behulp van röntgenstraling meerdere dwarsdoorsnede foto’s van het te bestralen gebied gemaakt. U ligt op uw rug en laserlijnen worden op uw huid rondom het bekken geprojecteerd. Het is belangrijk dat u de plas- en drinkinstructie als voorbereiding opvolgt. Het is niet nodig om nuchter te zijn. De afspraak bij de CT-scan duurt ongeveer twintig minuten.

In een voorlichtingsgesprek komen vooral praktische zaken over uw behandeling aan bod. Er is ruimte voor het stellen van vragen.

Bestralingsplan

Op de afbeeldingen van de CT-scan wordt het bestralingsgebied ingetekend door uw radiotherapeut. Met speciale computerprogramma’s wordt berekend wat de meest optimale opzet van de bestralingsbundels is. Dit wordt een bestralingsplan genoemd. Hierbij is het belangrijk dat het te bestralen gebied de juiste dosis straling ontvangt en dat de omliggende gezonde weefsels zo min mogelijk worden belast.

De bestraling

Radiotherapeutisch laboranten zorgen ervoor dat u in de juiste positie op de bestralingstafel komt te liggen. Uw positie wordt gecontroleerd met behulp van een CT-scanner die aan het toestel is gekoppeld. Zo kunnen er kleine aanpassingen worden gedaan zodat u precies in de juiste positie ligt en de bestraling zo nauwkeurig mogelijk plaats vindt. Van de bestraling zelf voelt u niets. Het is belangrijk dat u stil blijft liggen. Het bestralingstoestel draait in een hele cirkel om u heen en geeft zo de bestraling af. Op de monitoren kunnen de laboranten zien hoe het met u gaat.

Het is belangrijk dat u als voorbereiding de plas- en drinkinstructie opvolgt. De werkelijke bestralingstijd is enkele minuten. De gehele behandeling duurt ongeveer vijftien minuten.

Controles bij uw radiotherapeut of Physician Assistant

In de periode van de bestraling heeft u een aantal keer contact met uw behandelaar om het verloop van de behandeling met u te bespreken en uw vragen te kunnen beantwoorden. U krijgt advies hoe u het beste met de bijwerkingen om kunt gaan en zo nodig wordt er medicatie voorgeschreven. U krijgt te horen hoe de behandeling wordt opgevolgd als u klaar bent met de bestralingen.

Bijwerkingen

De mate waarin bijwerkingen op zullen treden varieert per persoon. Uw conditie en uw situatie zijn hierbij van invloed, evenals het gebied dat bestraald wordt en de bestralingsdosis. Uw behandelaar zal u uitleg geven over de bijwerkingen die bij u verwacht worden.

Bij de bestraling van de blaas zullen andere plasklachten ontstaan dan er misschien al zijn. Ook kunnen er darmklachten ontstaan en vermoeidheid.

Acute bijwerkingen ontstaan meestal twee tot drie weken na de start van de behandeling en nemen in de loop van de behandeling toe. Na het beëindigen van de behandeling kunnen deze klachten nog enkele weken tot maanden aanhouden. Sommige klachten kunnen blijvend zijn. Uw behandelaar zal uitgebreid ingaan op de bijwerkingen die bij u verwacht worden.

Wat u zelf kunt doen

Als uw klachten, situatie en conditie dit toelaten, is het aan te bevelen om dagelijks te bewegen. Dit is bewezen effectief voor uw herstel. Denk hierbij aan fietsen of wandelen. U kunt ook gaan sporten onder begeleiding van een fysiotherapeut. Verder raden wij aan om, zover dat gaat, zoveel mogelijk uw dagelijks ritme op te pakken.

Tijdens de behandeling gelden de richtlijnen voor gezonde voeding. Deze zijn te vinden op de website www.voedingscentrum.nl. Op de website www.voedingenkankerinfo vindt u ook veel informatie.

Neemt u extra vitamines of voedingssupplementen, bespreek dan met uw behandelaar bespreken of u kunt doorgaan met het innemen hiervan.

Nazorg

Als u tijdens of na de behandeling behoefte hebt aan extra zorg, dan kan de radiotherapeut of physician assistant u doorverwijzen naar het Centrum Kwaliteit van Leven in het Antoni van Leeuwenhoek. Hier werken zorgverleners als fysiotherapeuten, ergotherapeuten, maatschappelijk werkers en psychologen. Al deze hulpverleners zijn zeer ervaren in het verlenen van zorg aan kankerpatiënten, zowel tijdens als na het behandelingstraject.