Zaadbalkanker (testistumor)

Zaadbalkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij jonge mannen. Een ander woord voor zaadbalkanker is testistumor. In Nederland zijn er steeds meer mannen met de diagnose zaadbalkanker. In 2017 kregen 800 mannen zaadbalkanker. In 2024 waren dat er 900.

De aandoening staat de laatste jaren steeds meer in de belangstelling. De stichting zaadbalkanker startte daarom de actie ’Check je kiwi’s’.

Op deze pagina leest u meer over de symptomen, de onderzoeken en de behandelingen bij zaadbalkanker.

Meer informatie over zaadbalkanker (testistumor)

Oorzaken van zaadbalkanker

We weten niet precies waardoor zaadbalkanker ontstaat. We weten wel wat de risicofactoren zijn. Zo kan een zaadbal die niet is ingedaald in de jeugd een risico zijn. Ook hebben mannen meer kans op zaadbalkanker als het eerder in de familie voorkwam.

Symptomen van zaadbalkanker

Symptomen van zaadbalkanker kunnen zijn:

  • Een knobbel, verharding of vergroting van een zaadbal
  • Een zwelling vlak boven het sleutelbeen
  • Gevoelige of gezwollen borstklieren
  • Lage rugpijn

Niet elke verandering in de zaadbal is gevaarlijk. Voelt u een verharding of een knobbel? Laat u dan onderzoeken door een arts.

Soorten zaadbalkanker

De twee meest voorkomende soorten zaadbalkanker zijn: seminomen en non‑seminomen. Seminomen ontstaan uit kiemcellen die zich normaal gesproken ontwikkelen tot geslachtscellen. Non‑seminomen komen uit embryonale cellen. Ongeveer de helft van de mannen met zaadbalkanker heeft een seminoom, de andere helft een non‑seminoom.

Onderzoek en diagnose

Om de diagnose zaadbalkanker te kunnen stellen, zijn er verschillende onderzoeken mogelijk. Uw arts bespreekt met u welke diagnostische onderzoeken nodig zijn:

Zelfonderzoek

Onderzoek regelmatig zelf uw balzak en zaadbal. Als zaadbalkanker vroeg wordt ontdekt is de kans op een succesvolle behandeling het grootst.

Op de pagina van zaadbalkanker.nl leest u meer over zelfonderzoek.

Behandeling zaadbalkanker

De behandeling die u krijgt, hangt af van het type tumor. Ook uw gezondheid en conditie spelen een rol. De arts legt van tevoren goed uit wat er gaat gebeuren en u krijgt alle tijd om vragen te stellen.

Stadium van de tumor

Twee derde van de mannen heeft stadium I zaadbalkanker, dus geen uitzaaiingen. Eén derde heeft stadium II of hoger. Stadium II–III betekent uitzaaiingen naar lymfklieren onder of boven het middenrif. Stadium IV betekent verspreiding via het bloed, bijvoorbeeld naar de longen.

Behandeling bij stadium I (geen uitzaaiingen)

Bij stadium I wordt vaak afgewacht. Dit heet ‘waakzaam wachten’. Dit is een veilige optie in dit stadium waar al veel ervaring mee is. Als de ziekte zich verder ontwikkelt, starten we de behandeling. Soms krijgt u één kuur chemotherapie om uitzaaiingen te voorkomen. Dat geldt vooral bij een hoog risico in stadium I.

Klinische onderzoeken (trials)

In het Antoni van Leeuwenhoek zoeken we altijd naar nieuwe behandelingen. We doen daarom onderzoek in studies om te kijken wat mogelijk is. Of u mee kunt doen aan zo’n studie, hangt van veel zaken af. Heeft u hier vragen over? Neem dan gerust contact op met uw arts of verpleegkundig specialist.

Wachttijden

Wij willen u zo goed mogelijk informeren over de wachttijd per aandoening. Wij doen dit op basis van een prognose van de huidige wachtlijst. De wachttijd kan om verschillende redenen per patiënt verschillen. Uw behandelend arts geeft u meer informatie bij uw poliklinisch consult.

Lees meer over uw eerste afspraak of second opinion