Gastro-intestinale stromaceltumor (GIST)
Een gastro-intestinale stromaceltumor (GIST) is een zeldzame tumor in het maagdarmstelsel. Deze tumor begint niet in het slijmvlies, zoals bij slokdarm-, maag- en dikke darmkanker. GIST groeit in de bindweefsellaag en spierlaag van een orgaan. GIST hoort bij een groep tumoren die we sarcomen noemen. Dat zijn tumoren in de weke delen van het lichaam. GIST komt weinig voor. Van alle tumoren in het maagdarmstelsel is 2% een GIST. Toch is GIST het meest voorkomende sarcoom.
Op deze pagina leest u meer over de symptomen, onderzoeken en behandeling bij gastro-intestinale stromaceltumoren (GIST).
Meer informatie over GIST
Oorzaken van GIST
GIST ontstaat door een verandering in de genetische samenstelling van een cel. Die cel zit in de spierlaag van het maagdarmstelsel. Door die verandering gaat de cel zich snel en ongecontroleerd delen. Zo ontstaat er een tumor: GIST. GISTen kunnen in het hele maagdarmstelsel voorkomen. Meestal komen ze voor in de maag.
- maag: 50-60%
- dunne darm: 20-30%
- endeldarm: 10%
- dikke darm: 5%
- slokdarm: 5%
Elk jaar krijgen ongeveer 1,5 van de 100.000 mensen GIST. In Nederland zijn dat ongeveer 250 mensen per jaar.
Bij de meeste mensen ontstaat GIST zonder duidelijke oorzaak. Er zijn geen risicofactoren bekend. Bij een kleine groep patiënten, ongeveer 5%, ontstaat GIST door een onderliggende genetische aandoening.
Symptomen van GIST
Een kleinere tumor (kleiner dan 2 cm) geeft vaak geen klachten. Deze wordt meestal per toeval gevonden bij een onderzoek vanwege een andere reden. Grotere tumoren kunnen wel specifieke klachten geven. De klachten komen meestal door de grootte van de tumor of door een bloeding.
Klachten door de grootte van de tumor kunnen zijn:
- buikpijn
- misselijkheid
- problemen met de stoelgang
- moeite met eten
- een zwelling in de buik
Bij een bloeding kunt u bloed in uw ontlasting of braaksel zien. Soms merkt u het aan klachten van bloedarmoede, zoals vermoeidheid.
Klinische onderzoeken (Trials)
Vijf gespecialiseerde ziekenhuizen in Nederland werken samen op het gebied van GIST. Deze samenwerking heet het Nederlands GIST Consortium. De vijf ziekenhuizen zijn: het Antoni van Leeuwenhoek, Erasmus MC, Radboud UMC, UMC Groningen en het Leids UMC. Medisch specialisten uit verschillende vakgebieden (o.a. patholoog, radioloog, chirurg en medisch oncoloog) komen regelmatig samen. Zij evalueren landelijke richtlijnen en bespreken nieuwe studies en onderzoeksresultaten. Ze gebruiken daarbij een database met gegevens van GIST-patiënten. Deze informatie helpt om betere zorg te geven